Σάββατο 31 Ιανουαρίου 2009

Το Σύμπαν γεννάει... παιδιά !


Επιστημονική υπόθεση ή επιστημονική φαντασία;
Ένας δικηγόρος από το Όρεγκον υποστηρίζει ότι ανακάλυψε το μυστήριο της δημιουργίας του σύμπαντος! Αυτή η δήλωση προέκυψε μετά την πρόσφατη έκδοση του βιβλίου του James N Gardner με τίτλο Βιόκοσμος, όπου παρουσιάζεται μια παράδοξη, αλλά και επινοητική θεωρία σχετικά με τον ρόλο της ζωής στη δημιουργία και εξέλιξη του σύμπαντος. Η διαφορά αυτής της θεωρίας από άλλες, που έχουν κοινοποιηθεί κατά καιρούς είναι, ότι ο δημιουργός της έχει κάνει εκπληκτικές προσπάθειες να της αποδώσει επιστημονική εγκυρότητα, φτάνει μάλιστα μέχρι το σημείο να προτείνει τρόπους, με τους οποίους η θεωρία του μπορεί να αποδειχθεί και πειραματικά!
Η θεωρία του Gardner αποκαλείται "Selfish Biocosm" -(εγωιστικός βιόκοσμος) - και υποστηρίζει ότι η ευφυής ζωή παίζει καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία αντιγράφων συμπάντων, σε έναν κοσμολογικό κύκλο που εξελίσσεται κατά τη διάρκεια δισεκατομμυρίων χρόνων. Σύμφωνα με τη θεωρία, οι νόμοι της Φυσικής ευνοούν την εμφάνιση ζωής και νοημοσύνης στο σύμπαν. Στην ουσία αυτός είναι και ο ενδιάμεσος στόχος τους, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η κοσμική αναπαραγωγή.
Το σύμπαν στη θεωρία του Gardner είναι εγωιστικό υπό την ίδια μεταφορική έννοια, με την οποία ένα γονίδιο αποκαλείται εγωιστικό, ο στόχος του είναι ο αυτό-πολλαπλασιασμός και η εξέλιξη. Κάθε σύμπαν που πεθαίνει δίνει λοιπόν το υλικό για τη γέννηση ενός ή περισσοτέρων "νεογνών - συμπάντων". Η νοημοσύνη που αναπτύσσεται σε κάθε "σύμπαν - γονέα" έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη της ικανότητας δημιουργίας καινούργιων "νεογνών - συμπάντων", με ιδιότητες ανάλογες του επιπέδου της νοημοσύνης, που αναπτύχθηκε στο "σύμπαν -γονέα".
Πώς όμως ξεκίνησε ο κύκλος της δημιουργίας νοημόνων συμπάντων; Κάποιος μπορεί να υποθέσει ότι το πρώτο σύμπαν που περιείχε ευφυή ζωή προέκυψε τυχαία, ίσως ως τμήμα ενός συνόλου κόσμων χωρίς ίχνη ευφυούς ζωής. Ο Gardner δεν ικανοποιείται όμως με αυτήν την πιθανότητα και αντιπροτείνει μια ιδιαίτερα πρωτότυπη ιδέα. Θεωρεί πιθανή την ύπαρξη μιας κλειστής χωροχρονικής καμπύλης, μέσα στην οποία η βαρύτητα στρεβλώνει το χωροχρόνο με αποτέλεσμα παρελθόντα και μέλλοντα γεγονότα να αλληλεπιδρούν. Έτσι, γίνεται δυνατόν ένα μελλοντικό συμβάν να επηρεάσει ένα παρελθοντικό, με άλλα λόγια, το πρώτο ευφυές σύμπαν είναι δυνατόν να έχει δημιουργηθεί από τους ίδιους τους κατοίκους του!
Στο βιβλίο του Gardner παρουσιάζονται αρκετά παραδείγματα, τα οποία ερμηνεύονται με τη βοήθεια της θεωρίας του. Η ανίχνευση εξωγήινων ραδιοσημάτων θεωρείται επιχείρημα που στηρίζει την πρόταση ότι η νοημοσύνη προκύπτει εύκολα στο διάστημα. Η παρουσία γλωσσικών ικανοτήτων στα δελφίνια είναι ένα ακόμη δείγμα, καθώς και η ευκολία με την οποία φαίνεται να αναπτύσσεται η τεχνητή νοημοσύνη στα προγράμματα των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Σύμφωνα με τον Gardner, πολλά έμβια και μη- συστήματα του κόσμου μας, εμφανίζουν κάποια στιγμή την τάση ανάπτυξης νοημοσύνης.
Η θεωρία του Gardner συμφωνεί σε αρκετά σημεία με πρόσφατες ιδέες και ανακαλύψεις στην κοσμολογία, όπως το "εκπυρωτικό κυκλικό σενάριο", το οποίο περιγράφει το σύμπαν να αναδημιουργείται συνεχώς μέσα από καταστροφές και αναγεννήσεις του (θυμίζοντας τις διδασκαλίες του Πλάτωνα, των Στωικών και των Ινδικών Βεδών).
Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες του Gardner, ουσιαστικός πειραματισμός για την απόδειξη της θεωρίας του δεν υπάρχει, ούτε και φαίνεται να υπάρχει τέτοια δυνατότητα προς το άμεσο παρόν. Τα αντεπιχειρήματα εξάλλου είναι πολλά. Η νοημοσύνη θα μπορούσε να είναι διαδεδομένη στο σύμπαν, ακόμη και αν ο "εγωιστικός βιόκοσμος" δεν υπήρχε. Επιπλέον, δε γνωρίζουμε, το πόσο σπάνια ή μοναδική είναι η εμφάνιση νοημοσύνης στο σύμπαν, από τη στιγμή που τα μόνα στοιχεία που ουσιαστικά διαθέτουμε είναι από τον πλανήτη μας. Τέλος, η αναλογία της θεωρίας του "εγωιστικού βιόκοσμου" με τη θεωρία του "εκπυρωτικού κυκλικού σεναρίου", είναι μεν ενδιαφέρουσα, αλλά υπάρχουν αρκετά σημεία, όπου οι δύο θεωρίες έρχονται σε σύγκρουση.
Το βέβαιο πάντως είναι ότι ο Gardner με τη θεωρία του έχει προσθέσει μια καινούργια διάσταση στη συζήτηση σχετικά με το κατά πόσον το σύμπαν έχει δομή και σχέδιο, τελικά έναν ευφυή δημιουργό / αρχιτέκτονα. Επίσης, αν η θεωρία του ισχύει, άλλες ερωτήσεις διαγράφονται στον ορίζοντα.
Για παράδειγμα, έχουν τελικά επιλογή τα νοήμονα όντα στον "εγωιστικό βιόκοσμο" να δημιουργήσουν ή όχι ένα καινούργιο σύμπαν, ή είναι τα όργανα που εξυπηρετούν ένα ανώτερο αναπαραγωγικό σχέδιο χωρίς δυνατότητα παρεμβατικής βούλησης; Και αν ισχύει το πρώτο, τότε τι θα γίνει σε εκατομμύρια χρόνια από τώρα, όταν το παράγωγο του πολιτισμού μας θα βρεθεί αντιμέτωπο με την απόφαση καταστροφής του σύμπαντός μας; Θα υπάρχουν άραγε φορείς που θα διαφωνούν, προβάλλοντας την δική τους βούληση;

Δεν υπάρχουν σχόλια: