Τετάρτη 14 Ιανουαρίου 2009

Όνειρα που προβλέπουν το μέλλον - ή απλά όνειρα;


Ηνωμένο Βασίλειο. Ο Chris Robinson ισχυρίζεται ότι εδώ και 20 χρόνια βλέπει όνειρα που του αποκαλύπτουν μελλοντικά γεγονότα. Αν αυτό αληθεύει, τότε αναμφισβήτητα του αξίζει ο τίτλος του ‘Ασυνήθιστου Ανθρώπου’, εκείνου που σύμφωνα με τη μαρτυρία ενός αμερικανού καθηγητή, πριν από 6 χρόνια είχε προβλέψει τη μεγάλη τρομοκρατική επίθεση στη Νέα Υόρκη.
Οι απόψεις για την ικανότητα του Robinson να προβλέπει το μέλλον μέσα από τα όνειρά του, διίστανται. Σύμφωνα με τον Sam Wollaston, κριτικό τηλεόρασης από την Guardian, ο Robinson είναι ένας συνηθισμένος άνθρωπος που δεν μπορεί να δει το μέλλον, είναι ένας 'κοινός ψεύτης'.
Αυτό το σχόλιο βέβαια, αγνοεί το γεγονός ότι σε αντίθεση με πολλούς που ισχυρίζονται ότι έχουν υπερφυσικές δυνάμεις ο Robinson (που μένει στα βόρεια του Λονδίνου) συνεργάζεται πρόθυμα με ερευνητές και επιχειρεί να προβλέψει τυχαία επιλεγμένες τοποθεσίες, καταγράφοντας τα όνειρα που βλέπει τη νύχτα. Στην συνέχεια συζητά με τους ερευνητές που τον εξετάζουν σχετικά με τα όνειρά του και τους ακολουθεί στις τυχαία επιλεγμένες τοποθεσίες για να διαπιστωθεί εάν συμφωνούν με όσα είδε στον ύπνο του.
Τότε που βρίσκεται το πρόβλημα;
Ένα από τα προβλήματα με την αξιολόγηση των προβλέψεων του Robinson βρίσκεται στο γεγονός, ότι η αξιολόγηση των στοιχείων που προκύπτουν από τα όνειρά του εξαρτάται από την ερμηνεία των ονείρων αυτών: τη δική του, αλλά και αυτών που τον εξετάζουν. Τα όνειρά του είναι συχνά συμβολικά και όπως δηλώνει ο ίδιος, εδώ και πολλά χρόνια έχει καλλιεργήσει τη δυνατότητα να καταλαβαίνει πολλά από τα σύμβολα που βλέπει στον ύπνο του. Σκύλοι, χιόνι και πάγος για παράδειγμα, αποτελούν ενδείξεις ότι κάτι άσχημο πρόκειται να συμβεί.
Σπανίως θα δει ένα γεγονός όπως ακριβώς πρόκειται να συμβεί, αλλά ακριβώς αυτή η σπάνια περίπτωση είναι που του συνέβη το 2001 όταν εξεταζόταν από τον καθηγητή Gary Schwartz του πανεπιστημίου της Αριζόνα. Ένα πρωί είπε στον Schwartz και σε άλλους μάρτυρες, ότι μόλις πριν από λίγη ώρα είχε ένα τρομερό όνειρο κατά το οποίο αεροσκάφη είχαν προσκρούσει σε ψηλά κτίρια.
Ο Schwartz το αγνόησε θεωρώντας το εφιάλτη και το ξέχασε, μιας και δε σχετιζόταν με τα πειράματα που έκανε εκείνη την εποχή με τον Robinson και τα οποία αφορούσαν τις προβλέψεις του για 12 τυχαίες τοποθεσίες που προσπαθούσε να συνάγει μέσα από τα όνειρά του στα πλαίσια ενός πειράματος. Λίγο αργότερα, στις 11 του Σεπτέμβρη συνέβη το τρομερό γεγονός. Ο Robinson με το όνειρό του αυτό είχε στην πραγματικότητα ένα προφητικό μήνυμα, για την τρομακτική επίθεση που έμελλε να συμβεί στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου της Νέας Υόρκης.Ο καθηγητής Schwartz εντυπωσιάστηκε με το γεγονός και τέθηκε υπέρ της άποψης ότι ο Robinson είναι ένας ασυνήθιστος άνθρωπος που ονειρεύεται το μέλλον.
Βέβαια, θα μπορούσε κανείς να κάνει αντίλογο, με τον ισχυρισμό ότι ο εφιάλτης του Robinson και τα γεγονότα της 11ης Σεπτέμβρη ήταν απλώς μια σύμπτωση. Ακόμα και τα πειράματα του Schwartz στο πανεπιστήμιο της Αριζόνα δεν κατάφεραν να αποθαρρύνουν τον σκεπτικισμό του βρετανού καθηγητή Chris French του Goldsmiths College, ο οποίος δήλωσε ότι δεν ήταν αρκετά αυστηρά, χωρίς όμως να εξηγεί το λόγο. Προέβη έτσι σε μια νέα σειρά πειραμάτων, όπου ο Robinson επρόκειτο να μεταφερθεί σε τρεις διαφορετικές τοποθεσίες μέσα σε τρεις ημέρες, αφού πρώτα του είχε ζητηθεί να ονειρευτεί σχετικά με αυτές την προηγούμενη νύχτα.
Ο French ζήτησε από έναν ανεξάρτητο κριτή να εξετάζει τις σημειώσεις του Robinson κάθε πρωί και να προσπαθεί να συγκρίνει τα στοιχεία με 8 περιοχές στόχους που επρόκειτο να τεθούν σε κλήρο, ώστε να επιλεχθεί κάποια από αυτές με τυχαίο τρόπο κάθε μέρα. Ο Robinson κατάφερε να προβλέψει τη μία από τις τρεις περιοχές, κάτι που θεωρείται αποτυχία από επιστημονικής απόψεως.
Ωστόσο ο Robinson και άλλοι, διαφώνησαν με τον χαρακτηρισμό αυτό, υποστηρίζοντας ότι η μία από τις τρεις προσπάθειες ήταν στην ουσία επιτυχής, αν και δε χαρακτηρίστηκε ως τέτοια. Είχε ονειρευτεί μπογιά, χαρτί που ήταν βαμμένο με λευκό χρώμα και έναν άνθρωπο που γνώριζε παλιά από το σχολείο. Η τοποθεσία στόχος αποδείχτηκε ότι ήταν αρκετά ασυνήθιστη. Το 'Ice Bar', ένα μέρος όπου τα πάντα είναι κατασκευασμένα από πάγο, δίνοντας την εντύπωση στρώσεων από λευκό χαρτί.
Ο French και ο συνεργάτης του αξιολόγησαν την περίπτωση ως ανεπιτυχή κι έτσι δόθηκε η εντύπωση ότι ο Robinson δεν μπορούσε να κάνει αυτά που ισχυριζόταν. Εκείνος όμως πιστεύει ότι προέβλεψε δύο από τις τρεις τοποθεσίες, κάτι που θεωρεί ως επιτυχία.
Όποιος και να έχει δίκιο, δεν φτάνουν μόνο μερικά πειράματα για να ερευνήσουν επιστημονικά ένα τόσο αμφισβητήσιμο ζήτημα. Η αναζήτηση αποδείξεων για τέτοιου είδους υποθέσεις είναι δύσκολη και εξαρτάται από την επιλογή της επιστημονικής μεθοδολογίας που θα ακολουθηθεί για την εξέτασή τους. Πέρα από αυτό, η αντιστοίχηση των ονειρικών συμβολισμών με πραγματικά γεγονότα είναι από μόνη της αντιφατική και δέχεται πολλές ερμηνείες.

Δεν υπάρχουν σχόλια: