Πώς φύτεψε το πρώτο αμπέλι ο Διόνυσσος

Παράδοση που προέρχεται από τη Θήβα

Όταν ο Διόνυσος ήταν ακόμη παιδί, ταξίδευε για να πάει στη Νάξο. Επειδή ήταν πολύ ο δρόμος, κουράστηκε και κάθισε σ’ ένα κοτρόνι για να ξεκουραστεί.Εκεί που κοίταζε γύρω – γύρω βλέπει εμπρός στα πόδια του να φυτρώνει ένα βοτάνι, που του φάνηκε τόσο πολύ όμορφο, ώστε αποφάσισε να το πάρει μαζί του και να το μεταφυτέψει. Το ξερίζωσε και το κουβαλούσε μαζί του. Αλλά ο ήλιος έκαιγε πολύ και φοβήθηκε μην ξεραθεί προτού φθάσει στη Νάξο. Βρήκε ένα κόκκαλο πουλιού, έβαλε το βοτάνι μέσα και τράβηξε το δρόμο του. Αλλά στα ευλογημένα τα χέρια του το βοτάνι τόσο γρήγορα μεγάλωσε, που έβγαινε από πάνω και από κάτω από το κόκκαλο. Φοβήθηκε πάλι μην ξεραθεί και συλλογιζόταν τι να κάνει. Τότε βρήκε ένα κόκκαλο λιονταριού, που ήταν χοπνδρότερο από του πουλιού το κόκκαλο, και σ’ αυτό έχωσε του πουλιού το κόκκαλο με το βοτάνι. Σε λίγο πάλι μεγάλωσε κια έβγαινε έξω από του λιονταριού το κόκκαλο. Βρήκε μια γαϊδουροκοκκάλα που ήταν μεγαλύτερη απ’ αυτό και έχωσε μέσα του πουλιού και του λιονταριού το κόκκαλο, κι έτσι έφθασε στη Νάξο. Όταν θέλησε να φυτέψει το βοτάνι, παρατήρησε πως οι ρίζες του ήταν κολλημένες στα κόκκαλα, κια δεν μπορούσε να το βγάλει χωρίς να χαλάσει τις ρίζες. Το φύτεψε λοιπόν όπως ήταν.Σε λίγο φύτρωσε το βοτάνι και πρόκοψε κι έγινε αμπέλι κι έβγαλε σταφύλια.Από αυτά έφτιαξε το πρώτο κρασί και έδωσε στους ανθρώπους να πιούν ώ του θαύματος!Όταν οι άνθρωποι έπιναν στην αρχή κελαϊδούσαν σαν τα πουλιά. Όταν έπιναν περισσότερα γίνονταν δυνατοί σαν λιοντάρια. Κι όταν ακόμη περισσότερα έπιναν, γίνονταν σαν τα γαϊδούρια.Η ράβδος του Διονύσσου και των σατύρων τουΤο ραβδί του Διονύσσου λεγόταν θυρσός και ήταν φτιαγμένο από τον νάρθηκα το γνωστό καλαμώδες φυτό με κοίλο στέλεχος, γεμάτο από εντεριών (ψίχα).Ο θυρσός ήταν στολισμένος με κισσό και φύλλα αμπέλου και στην κορφή του είχε ένα κώνο πεύκου.Ήταν δηλ. ο θυρσός ένα πολύ μαλακό ραβδί και αυτό γιατί ο Διόνυσσος έβλεπε τους οπαδούς του πάνω στο μεθύσι τους να βαράνε κόσμο. Έτσι τους έδωσε το μαλακό ραβδί από νάρθηκα για να μην κάνουν μεγάλο κακό στους ανθρώπους. («όπως επεί τάχιστα παίουσιν, ήκιστα βλάπτωσιν» Πλούταρχος).